Samen op weg naar een mooie duurzame toekomst
In een veerkrachtig Mol en Balen

Lokaal bestuur


Thema Openbare Besturen ‐ Gemeente Mol & Balen verduurzamen

Waarom?

Lokale besturen zijn de speler bij uitstek om de handschoen op te nemen en werk te maken van een ambitieus lokaal energie- en klimaatbeleid. Zo kunnen ze de kiemen leggen voor een wereldwijde succesvolle aanpak van de klimaatverandering. Lokale besturen spelen daarbij een cruciale rol. Enkel op het lokale niveau kunnen tastbare oplossingen worden uitgewerkt, die op het terrein alternatieven tonen en inspiratie bieden aan andere bestuurders. Enkel de lokale besturen hebben de vinger aan de pols bij de bevolking en bij lokale experimenten rond duurzamere leefpatronen. De verwachting ten aanzien van lokale besturen om het voortouw te nemen in een lokaal duurzaamheidsbeleid zal alleen maar toenemen.

Lokale besturen kunnen de ‘Covenant of Mayors’, ondertekenen, de oproep van de Europese commissie voor steden en gemeenten om verder te gaan dan de minimale 20/20/20 doelstellingen. De ondertekening van deze overeenkomst vormt de ideale kapstok om als lokaal bestuur werk te maken van een ambitieus energie- en klimaatbeleid.

Wist je dat Mol dit Convenant ondertekend heeft in juni van dit jaar!

Hoe?

Indien we als burgers ideeën hebben om duurzame projecten op te zetten maar die ons eigen draagvermogen overstijgen, kunnen we in de gemeente een ideale partner vinden om er samen de schouders onder te zetten. Hieronder wat voorbeelden.

Enkele ideeën:

  • Lokale besturen kunnen een renovatiebegeleideraanwerven (naar het voorbeeld van OCMW Kortrijk) voor energiezuinige (ver)bouwingen van inwoners. Een renovatiebegeleider helpt met het zoeken naar goede aannemers, bundelt de verschillende premie aanvragen en houdt een oogje in het zeil bij de werken.

  • E-portemonnee: elektronische spaar- en beloningssysteem waarmee inwoners van een bepaalde gemeente punten kunnen verdienen door duurzaam en milieuvriendelijk gedrag.

  • Bestaande initiatieven promoten, implementeren: Dikke-truiendag, Ik Kyoto, fairtradegemeente,…etc.

  • Met Belgerinkel naar de Winkel

    Met Belgerinkel naar de Winkel, een vaste waarde in het voorjaar, is de grootste fietspromotiecampagne van Vlaanderen. Dankzij de goede samenwerking tussen Bond Beter Leefmilieu, UNIZO en CM blijft de campagne succes oogsten: in 2/3de van de Vlaamse gemeenten nemen jaarlijks meer dan 10.000 handelaars en 80.000 fietsende klanten deel. Maar liefst 1 op 2 deelnemers geeft aan dat hij/zij meer fietst dankzij het duwtje in de rug van Belgerinkel. Dat betekent dat we 40.000 Vlamingen motiveren om vaker te fietsen.Met Belgerinkel naar de Winkel verloopt volgens een traditioneel recept: wie 5 weken lang boodschappen doet met de fiets of te voet, krijgt in elke deelnemende winkel een stempel op de Belgerinkel-spaarkaart. Met een volle spaarkaart maken de deelnemers in hun gemeente kans op één van de 200 te verloten Belgerinkel-fietsen, een fietsprijs van de provincie (van fietsboxen en fietskaarten tot gevulde streekmanden) of andere mooie fietsprijzen. Zie: www.belgerinkel.be

  • Lokale besturen en hun medewerkers die op zoek zijn naar informatie over initiatieven die gedeeld gebruik, hergebruik of herstelin Vlaanderen mogelijk maken, kunnen hiervoor terecht op de website www.gedeelddoor.be, een initiatief van Netwerk Bewust Verbruiken. Daarnaast is Bond Beter Leefmilieu, met de steun van het Fonds voor Duurzaam Materialen- en Energiebeheer, bezig met de ontwikkeling van netwerking en kennisverspreiding tussen aanbieders van gedeeld gebruik en andere actoren die gedeeld gebruik willen ondersteunen. Ambtenaren die op lokaal niveau bezig zijn met het bevorderen van gedeeld gebruik, hergebruik of herstel, of interesse hebben om hierover meer kennis te verwerven, kunnen zich inschrijven op de LinkedIn Group “Lerend Netwerk Van Product Naar Dienst”.

  • Op 12 oktober 2013 is het opnieuw Nacht van de Duisternis. Die nacht kan u de inwoners van uw gemeente laten proeven van de rust en gezelligheid in een donkere nacht en dit door de openbare verlichting en klemtoonverlichting te doven. Met deze jaarlijkse campagne zet Bond Beter Leefmilieu, Preventie Lichthinder en de Werkgroep Lichthinder (VVS) de impact van lichtvervuiling in de kijker. Door inderdaad ... het licht eens uit te doen. Want we verlichten met zijn allen te veel en verkeerd. Het kan vaak met minder zonder dat de veiligheid er onder lijdt. Even vaak wordt de verlichting naar boven de hemel in gestraald. Met alle gevolgen van dien: te veel nachtelijke verlichting leidt tot slaapgebrek en tot gezondheidsproblemen bij mensen. Maar ook het bioritme van planten en dieren leiden er onder. En een te fel verlichte nacht is ook een enorme energieverspilling.Schrijf u in als gemeente op www.nachtvandeduisternis.be

  • Cycle Chic: Vele Vlaamse steden en gemeenten zetten fors in op veilige fietsinfrastructuur om hun inwoners aan te zetten om te fietsen. basisvereiste, maar moeten steden en gemeenten ook focussen op marketing van fietscultuur.Bond Beter Leefmilieu was één van de eerste organisaties ter wereld die het ‘Cycle Chic’-merk, ontstaan in Kopenhagen en nu verspreid over meer dan 50 landen ter wereld, overnam met goedkeuring van de oprichter Mikael Colville-Andersen. De blog trekt wekelijks gemiddeld 1.000 bezoekers uit binnen- en buitenland. Sinds 2011 brengen we de blog ook tot leven in verschillende Vlaamse centrumsteden (Gent, Antwerpen, Brugge, Hasselt, Oostende en Brussel).

  • Stijgende energiefacturen? Dreigende stroompannen? Niet als het van de deelnemers aan de Energiejachtafhangt. Tijdens de voorbije campagne bespaarden de meer dan 5000 deelnemende gezinnen gemiddeld meer dan 140 euro (9,24 %). De nieuwe campagne start op 1 december 2013. Doel: zo veel mogelijk energie besparen tijdens het stookseizoen (tot 31 maart) zonder aan comfort in te boeten. Ook de gemeente kan helpen: deze kan de burgers helpen om energie te besparen door in te schrijven voor de Energiejacht. Inwoners uit de gemeente krijgen dan de kans om de opleiding tot energiemeesterte volgen. Bovendien ontvangt de gemeente affiches en flyers om te verspreiden en kunt u een beroep doen op onze helpdesk. Alle deelnemers ontvangen wekelijks een nieuwsbrief met tips, getuigenissen en interessante info.

  • Als gemeente kan u uw inwoners helpen om snel en gemakkelijk de meest energiezuinige productente vinden, door Topten actief bekend te maken. Topten is een online zoekmodule die consumenten op transparante wijze een vergelijking laat zien tussen verschillende soorten elektrische toestellen. Topten toont de meest energie-efficiënte toestellen in verschillende productcategorieën waaronder huishoudtoestellen, kantoorapparaten, consumentenelektronica en auto’s. U kan een voorbeeldtekst voor het gemeentelijk infoblad opvragen bij: info@topten.be en www.topten.be

  • Als lokaal bestuur kan je inzetten op een wijkgerichte aanpak met een groepering van renovatieprojecten. Zo kan je bijvoorbeeld stadsplannersaanstellen die verantwoordelijk zijn voor de renovatie van een wijk. Dankzij de gebouwoverschrijdende aanpak kunnen heel wat synergiën benut worden. Zo kan rekening worden gehouden met de wisselwerking tussen verschillende energiemaatregelen, zoals tussen de graad van energiebesparingsmaatregelen en de nood aan bijhorende aanpassingen aan elektriciteit- en warmtelevering. Een stadsdeelrenovatie biedt meteen ook de mogelijkheid om de verschillende thema’s in deze renovaties geïntegreerd te benaderen (energie, ruimte, groen, mobiliteit, materialengebruik,…).

  • Het mobiliteitsdecreet vertrekt van het STOP-principe: eerst de stappers, dan de trappers, vervolgens het openbaar vervoer en tot slot het gemotoriseerd personenvervoer. De gemeente kan deze hiërarchie toepassen bij de heraanleg van straten, de herinrichting van pleinen,... Zorg voor een goede ‘doorwaadbaarheid’ voor voetgangers en fietsers, met brede voetpaden, doorsteekjes voor voetgangers, veilige fietsverbindingen, goede oversteekmogelijkheden, enkel richting straten voor het autoverkeer waar fietsers tegen de richting mogen rijden, … Probeer daarbij maximaal de bewoners te betrekken en te enthousiasmeren, bijvoorbeeld met de invoering van speel- of leefstraten. Om dit alles goed te laten verlopen en rekening te houden met de verschillende belangen die meespelen als het om verkeer gaat, kan de gemeente best een gemeentelijk mobiliteitsplan opmaken. Zorg daarbij voor een goede samenwerkingmet de bevolking.

  • Enkele concreet aandachtspunten om de stadskern aantrekkelijker te maken:

    • Maak een inventaris van de niet gebruikte woongronden in of aansluitend bij de kern. Ga na welke leegstaande panden in gemeente (vroegere school-, bedrijfs- of ander gebouwen) kunnen herbestemd worden. Zorg dat deze inventaris van niet gebruikte gronden en gebouwen op een laagdrempelige manier wordt ontsloten, bijvoorbeeld via internet (zoals de atlas van de woonuitbreidingsgebieden).

    • Probeer niet gebruikte gronden in de stads- of dorpskern te activeren, door private investeerders aan te trekken om hier bouwprojecten op te zetten, door PPS-projecten op te starten of door een co-housing groep aan te trekken. Zet promotiecampagnes op om bouwen en wonen in het centrum te ondersteunen.
    • Zoek naar mogelijkheden om onderbenutte woningen of villa’s intensiever te gebruiken, bijvoorbeeld door samenhuizen te ondersteunen. Pas indien nodig de verkavelingsvoorschriften aan om het opdelen van bestaande villa’s mogelijk te maken.

    • Zorg dat bij nieuwe woningbouwprojecten de principes van duurzaam bouwen en wonen doorwerken: bouwen aan een hoge dichtheid, met veel groen, een zongerichte oriëntatie, energiezuinige of liefst passieve woningen, vasthouden en hergebruiken van regenwater, autoluw en kindvriendelijk,... Hiervoor kan gebruik gemaakt worden van bestaande meetinstrumenten (BREAAM, duurzaamheidsbarometer,...) en kan inspiratie opgedaan worden bij vernieuwende concepten zoals ecovillages.

    • Zorg ervoor dat inwoners met bouw- of verbouwplannen terecht kunnen bij een dienst voor (gratis) duurzaam bouwadvies.

    • Maak werk van een grondbeleid om meer greep te krijgen op de vastgoedmarkt. Zet vanuit de gemeente een gemeentelijke grondregie op. Door zelf centraal gelegen gronden aan te kopen heb je als gemeente veel meer sturingsmogelijkheden bij nieuwe bouwprojecten. Ga na of het mogelijk is om slecht gelegen bouwgronden in de gemeente te schrappen en de bouwrechten te verplaatsen naar een locatie in het centrum. Onderzoek formules zoals erfpacht om wonen in het centrum beter betaalbaar te houden.

Overheid

 Provinciaal

Klaar voor het klimaat?

 Federaal

Federaal beleid duurzame ontwikkeling
Programmotorische Federale Overheidsdienst
Duurzame ontwikkeling

Vlaanderen

Milieu en natuur raad van Vlaanderen
Vlaamse landmaatschappij
Vlaamse milieu overheid
Vlaamse Milieu Maatschappij
Vlaams energieagentschap
Vlaams instituut voor onroerend erfgoed
Agentschap voor natuur en bos
Agentschap voor natuur en bos- soortenbeleid
Agentschap wegen en verkeer
Milieu rapport Vlaanderen
Natuur en milieu educatie Vlaanderen
Milieubarometer voor gemeenten
Instituut voor natuur- en bosonderzoek
Natuur indicatoren
Openbare Vlaamse afvalmaatschappij